Σκοπός
Τι είναι σχεδιασμένες να κάνουν οι τακτικές ελέγχου του νου; Προφανώς είναι να ελέγξεις το μυαλό κάποιου, να ελέγξεις τις πεποιθήσεις και τις διαδικασίες σκέψης του και με αυτόν τον τρόπο να ελέγξεις τα συναισθήματά του και με τη σειρά του τις συμπεριφορές του.
Στο 1984 του Τζορτζ Όργουελ, ένα μέλος του ολοκληρωτικού καθεστώτος λέει “… η σκέψη είναι το μόνο που μας ενδιαφέρει. Δεν καταστρέφουμε απλώς τους εχθρούς μας, τους αλλάζουμε . Είναι απαράδεκτο για εμάς να υπάρχει μια εσφαλμένη σκέψη οπουδήποτε στον κόσμο. όσο μυστικό και ανίσχυρο κι αν είναι. Ακόμα και στη στιγμή του θανάτου δεν μπορούμε να επιτρέψουμε καμία απόκλιση».
Πιο συγκεκριμένα…
Εάν αλλάξετε τις αντιλήψεις, τις πεποιθήσεις, τις στάσεις, τις στρατηγικές σκέψης, τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές κάποιου, (είτε σε μια λατρεία είτε σε μια στενή σχέση ) έχετε ουσιαστικά αλλάξει την ταυτότητα ή την προσωπικότητα κάποιου.
Η καλύτερη περιγραφή για το αποτέλεσμα των τακτικών ελέγχου του νου είναι η διαδικασία τριών βημάτων του Edgar Schein για την αποδέσμευση, την αλλαγή και την εκ νέου παγίωση της ταυτότητας ή της προσωπικότητας. Έγραψε για αυτό στο βιβλίο του «Coercive Persuasion» αφού μελέτησε προγράμματα πλύσης εγκεφάλου στην Κίνα τη δεκαετία του 1950.
Το ξεπάγωμα είναι κυριολεκτικά καταστροφικό για ένα άτομο, ωθώντας τον να αμφιβάλλει για τον εαυτό του και την πραγματικότητά του.
Η αλλαγή είναι η διαδικασία κατήχησης, η εγκατάσταση νέων πεποιθήσεων, αξιών, ιδεών κ.λπ
Η επανακατάψυξη είναι η ενδυνάμωση και η στερεοποίηση της νέας ταυτότητας, της ψευδοταυτότητας , ή μερικές φορές αποκαλείται ψευδοπροσωπικότητα.
Αυτή η ψευδοπροσωπικότητα θεωρείται καλύτερα ως μια προσωπικότητα που καταστέλλει και κυριαρχεί στην προ-λατρευτική προσωπικότητα. Δεν είναι και δεν πρέπει να συγχέεται με την πολλαπλή προσωπικότητα. Σε μεγάλο βαθμό, είναι ένας κλώνος του ηγέτη της λατρείας, με κυρίως τις ίδιες ιδέες, πεποιθήσεις, αξίες και συμπεριφορές.
Αυτά είναι συχνά πολύ διαφορετικά από αυτά που είχε το άτομο πριν!
Η Janja Lalich το περιγράφει ως εξής:
Ο βασικός εαυτός ενός ατόμου αναπτύσσεται κατά τη διάρκεια μιας ζωής – περιλαμβάνει όλους τους τρόπους με τους οποίους το άτομο προσεγγίζει, αντιδρά και αντιμετωπίζει τα συναισθήματα, τις σχέσεις και τα γεγονότα. Κάθε άτομο αναπτύσσει ψυχολογικούς αμυντικούς μηχανισμούς που χρησιμοποιεί για να αντιληφθεί, να ερμηνεύσει και να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα. Μια συστηματική επίθεση στον κεντρικό εαυτό διαλύει την εσωτερική ισορροπία του ατόμου και την αντίληψη της πραγματικότητας.
Για ορισμένους, σημειώνει η Μάργκαρετ Σίνγκερ, «ο ευκολότερος τρόπος για να ανασυνθέσετε τον εαυτό σας και να αποκτήσετε μια νέα ισορροπία είναι να «ταυτιστείτε με τον επιτιθέμενο» και να αποδεχτείτε την ιδεολογία της αυθεντίας που έχει περιορίσει το άτομο σε κατάσταση βαθιάς σύγχυσης. Ουσιαστικά, η νέα ιδεολογία (ψυχολογική θεωρία, πνευματικό σύστημα, κ.λπ.) λειτουργεί ως αμυντικός μηχανισμός… και προστατεύει το άτομο από το να χρειάζεται να επιθεωρήσει περαιτέρω άμεσα συναισθήματα από το παρελθόν που είναι συντριπτικά».
Η αναγνώριση αυτής της επίθεσης στην ψυχολογική σταθερότητα και τους αμυντικούς μηχανισμούς ενός ατόμου είναι κρίσιμη για την κατανόηση του γιατί ορισμένες λατρείες επιτυγχάνουν μια τόσο γρήγορη και δραματική αποδοχή της ιδεολογίας και γιατί οι λατρείες μπορεί να προκαλέσουν ψυχολογικές δυσκολίες και άλλα προβλήματα προσαρμογής.
Ο στόχος ενός προγράμματος μεταρρύθμισης της σκέψης είναι να αλλάξει έναν άνθρωπο στον ίδιο τον πυρήνα, έτσι ώστε να πιστεύει σε μια συγκεκριμένη ιδεολογία, δόγμα ή έναν ηγέτη – και να προσαρμοστεί και να συμπεριφερθεί ανάλογα. Μόλις διαπιστωθεί αυτό το κατόρθωμα, η συμμόρφωση ή η υπακοή του οπαδού ή του στενού συντρόφου (στην περίπτωση καταχρηστικών σχέσεων) είναι συνήθως εγγυημένη.
Αυτές οι νέες ιδέες που είναι αποτέλεσμα τακτικών ελέγχου του νου μπορούν να οδηγήσουν το μέλος να κάνει τέτοια ριζοσπαστικά πράγματα όπως να διακόψει τις σχέσεις με την οικογένεια και τους φίλους, να αφήσει τη δουλειά του, να δωρίσει τα οικονομικά του στην ομάδα, ακόμη και να διαπράξει φόνο ή αυτοκτονία.
Ο βαθμός αλλαγής στην προσωπικότητα ενός ατόμου εξαρτάται από παράγοντες όπως ο χρόνος στην ομάδα (ή η σχέση), ο αριθμός και η ένταση των τεχνικών και εργαλείων ελέγχου του νου που χρησιμοποιούνται, οι δραστηριότητες των μελών στη λατρεία, εάν χρησιμοποιείται ύπνωση , αν υπάρχει σεξουαλική σχέση , μεταξύ άλλων.
Πολλές καταστροφικές λατρείες στις μέρες μας έχουν μέλη που ζουν στα σπίτια τους και συνεχίζουν τις δουλειές τους. Ωστόσο, οι πεποιθήσεις τους μπορεί να έχουν αλλάξει σημαντικά και μαζί με αυτό η στάση και η συμπεριφορά τους. Οι τακτικές ελέγχου του μυαλού λειτουργούν «από απόσταση», ας πούμε έτσι.
Χαρακτηριστικά της ψευδοπροσωπικότητας
Η ψευδοπροσωπικότητα είναι βασικά προγραμματισμένη να πιστεύει τον χειριστή, να τον εμπιστεύεται και να τον φροντίζει. Είναι προγραμματισμένη να βάζει τις ανάγκες του χειριστή πάνω από τις δικές του ατόμου. Είναι επίσης προγραμματισμένη να εξαρτάται πολύ από τον χειριστή .
Ένα από τα κοινά χαρακτηριστικά της ψευδοπροσωπικότητας που δημιουργείται στις λατρείες είναι μια στάση ανωτερότητας. Τα μέλη πιστεύουν ότι είναι καλύτεροι, ή γνωρίζουν περισσότερα, από τους γύρω τους. Αυτό είναι λογικό αν σκεφτείς ότι στην πραγματικότητα αντιγράφουν έναν ψυχοπαθή!!!
Ωστόσο, είναι μια από τις αντιφάσεις των λατρειών, επειδή η πραγματικότητα του μέλους έχει πράγματι περιοριστεί και η λήψη των αποφάσεών τους γίνεται μέσα σε αυτήν την περιορισμένη πραγματικότητα. Η ικανότητά τους να συλλογίζονται και να σκέφτονται κριτικά έχει μειωθεί σημαντικά από τις τακτικές ελέγχου του νου.
Οι ψευδοπροσωπικότητες δεν θα ανεχθούν καμία κριτική της ομάδας ή του αρχηγού (ή της χειραγωγικής κοπέλας/φίλου) και θα αμυνθούν αμέσως από απαξιωτικά σχόλια. Τα μέλη μπορεί να ακούγονται σαν ηχογράφηση όταν υπερασπίζονται τον αρχηγό ή τις δικές τους ενέργειες, ή ακόμα και όταν απλώς δίνουν πληροφορίες για την ομάδα.
Είναι ένα από τα χαρακτηριστικά των μελών της λατρείας ότι λένε πάντα ότι είναι χαρούμενα, λέγοντας μάλιστα ότι δεν ήταν ποτέ πιο ευτυχισμένοι! Συνήθως αρνούνται κάθε είδους βοήθεια, ειδικά από ψυχολόγους ή ψυχιάτρους, επειδή οι ομάδες τους έχουν κατηχήσει εναντίον αυτών των ανθρώπων.
Σε πολλές περιπτώσεις, η μνήμη και η κατανόηση της ψευδοπροσωπικότητας μειώνεται, το λεξιλόγιο είναι ελάχιστο, χάνει την αίσθηση του χιούμορ και αδυνατεί να πάρει αποφάσεις ή να λύσει τα προβλήματα μόνος του. Η συμπεριφορά γίνεται πολύ παιδική και κάνει στα τυφλά ό,τι του πει ο αρχηγός.
Ο εσωτερικός κόσμος της ψευδοπροσωπικότητας
Εσωτερικά, υπάρχουν συχνά πολλές ψυχικές συγκρούσεις για τα μέλη της λατρείας και άλλα θύματα των τακτικών ελέγχου του νου. Πρώτα απ ‘όλα, είναι φτιαγμένοι να αισθάνονται υπεύθυνοι για οτιδήποτε λάθος στη ζωή τους. Καταλήγουν να κατηγορούν τον εαυτό τους αν κάτι πάει στραβά (ακόμα και αν δεν φταίνε αυτοί!), ή αν αισθάνονται άσχημα ή αν έχουν κάνει κάτι που δεν έπρεπε και ούτω καθεξής. Επίσης, είναι συνήθως σε υπερεγρήγορση όσον αφορά την προσπάθειά τους να ευχαριστήσουν τον ηγέτη ή τον υβριστικό σύντροφο και κυρίως στο να φροντίσουν να μην τους στενοχωρήσουν.
Εκτός από αυτό, τα μέλη της λατρείας συχνά περιγράφουν ότι βρίσκονται σε πόλεμο με τον εαυτό τους. Η ψευδοπροσωπικότητα μπορεί να κάνει πράγματα που η πραγματική προσωπικότητα δεν θα έκανε ποτέ. Οτιδήποτε, από ψέματα, μέχρι εξαπάτηση των άλλων, σεξουαλική ασέβεια, μέχρι φόνο. Ή το άτομο παρακολουθεί άλλα πράγματα που συμβαίνουν στην ομάδα με τα οποία δεν συμφωνεί, αλλά η ψευδοπροσωπικότητα παρέχει λόγους, δικαιολογίες για να διακιολογήσει τα αδικαιολόγητα.
Να θυμάστε ότι η ψευδοπροσωπικότητα δεν καταστρέφει εντελώς την πραγματική προσωπικότητα, απλώς την καταπιέζει και την εξουσιάζει. Είναι πολύ συνηθισμένο ότι η πραγματική προσωπικότητα θέλει ένα πράγμα, αλλά η κυρίαρχη ψευδοπροσωπικότητα είναι προγραμματισμένη για το αντίθετο. Η πραγματική προσωπικότητα μπορεί να θέλει να ξεφύγει λόγω της κακοποίησης, αλλά η ψευδοπροσωπικότητα είναι προγραμματισμένη να παραμείνει. Όσο η ψευδοπροσωπικότητα έχει τον έλεγχο, η αποχώρηση είναι πολύ, πολύ δύσκολη. Το άτομο μπορεί να αισθάνεται ότι τρελαίνεται επειδή δεν φαίνεται να υπάρχει τρόπος επίλυσης τέτοιων συγκρούσεων.
Τι γίνεται μετά…
Ακόμη και όταν ένα άτομο φύγει από μια ομάδα και είναι απαλλαγμένο από τις τακτικές ελέγχου του νου, η ψευδοπροσωπικότητα παραμένει. Θυμηθείτε ότι το μέλος της ομάδας πιστεύει ότι έχει πάρει τις δικές του αποφάσεις σχετικά με την υιοθέτηση αυτών των ιδεών και πεποιθήσεων και έτσι τείνουν να διαρκέσουν πολύ. Δεν συνειδητοποιούν ότι έχουν ψευδοπροσωπικότητα. Οι λατρείες δεν διαφημίζουν εννοείται αυτό το γεγονός όταν στρατολογούν ανθρώπους!
Σε ορισμένες περιπτώσεις τα μέλη έχουν τόσο σοβαρά συμπτώματα εξαιτίας αυτού που μπορεί να διαγνωστούν ως σχιζοφρενικά, ψυχωτικά, πολλαπλής προσωπικότητας, άλλες διαταραχές προσωπικότητας και ούτω καθεξής. Τα συμπτώματα μπορεί να μιμούνται πολύ στενά τη διαταραχή μετατραυματικού στρες.
Πολύ συχνά τα πρώην μέλη της λατρείας δυσκολεύονται να κρατήσουν μια δουλειά εκτός ομάδας ή να διατηρήσουν σχέσεις ή ακόμα και να βρίσκονται σε κοινωνικές ομάδες. Αυτές οι δυσκολίες μπορεί να διαρκέσουν χρόνια και σε ανθρώπους που βρέθηκαν για πολύ καιρό κάτω απ’ την επιρροή του κακοποιητή, να μην επιλυθούν ποτέ.
Πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι έχουν σχέση λατρείας ή καταχρηστική σχέση και έχουν υποβληθεί σε τακτικές ελέγχου του μυαλού. Μόνο τότε μπορούν να αρχίσουν να αναιρούν την ψευδοπροσωπικότητα και πολύ συχνά απαιτείται η βοήθεια επαγγελματιών.